Van Happy zwanger naar Happy Birth

Om  succesvol te bevallen is het gevoel van controle en meebepalen voor vrouwen van het allergrootste belang [1,2]. Vrouwen moeten daarbij een veilige omsloten plek hebben en kunnen ‘nesten’ [3-6]. Is de plek veilig, dan bevallen vrouwen beter als zij zelf de houding kunnen bepalen en hun intuïtie volgen [6-12]. Evident van belang is de wijze van begeleiden en

de opbouw van relatie. Het motiveert vrouwen en maakt hen uiteindelijk slagvaardig en succesvol [1,2,4,13-20]. De tien ‘TOP’ Tips voor verloskundigen zijn een samenvatting van eeuwenoude ervaring en recente literatuur. Ze dragen bij aan het scheppen van de meest optimale condities voor de bevalling en bevorderen hoogstwaarschijnlijk ook het werkplezier van verloskundigen.

De 8 oorspronkelijke ‘TOP’ Tips voor verloskundigen zijn van Gillian Fletcher en zijn onderdeel van de ‘Campaign for Normal Birth’ in het Verenigd Koninkrijk [4,21]. De Tips zijn vertaald, bewerkt en aangevuld naar tien ‘TOP’ Tips voor verloskundigen’ door Gré Keijzer - Landkroon en Tine Oudshoorn.

1. Geef haar de leiding, laat haar ‘het’ doen Normaal bevallen, geeft vrouwen een enorme voldoening, wanneer zij het gevoel van controle en meebepalen ervaren. ‘De bevalling levert zoveel op dat het de moeite waard is’ zeggen veel vrouwen. Creëer een ‘JA cultuur’, van bereid zijn tot alles. Onze intenties worden voor 60 - 90 %  vertaald in onze lichaamstaal, een zeer sterke vorm van communicatie. Wanneer wij vrouwen de leiding willen geven, moeten we dat ook echt en helemaal doen. Vraag uzelf daarom steeds af: geef ik haar nu controle, heeft zij nu de

leiding? Vertrouw ik haar, kan ik loslaten, kan zij het zelf doen? Observeer en communiceer met anderen over uw contacten en communicatie met vrouwen en vraag open aan vrouwen of u haar voldoende ondersteunt en haar het gevoel van controle geeft [16].

2. Wacht rustig af en kijk toe Geduld helpt vrouwen die normaal bevallen het meest. Om de natuur zelf te laten bepalen hoeveel tijd voor bevallen nodig is, moeten wij vertrouwen hebben in de vrouwen en in het fysiologische proces. Hiertoe hebben wij gedegen en uitgebreide kennis nodig van, en ervaring met, het verloop van de normale bevalling en wanneer de tijd rijp is om op te treden. Steeds moeten we in gedachten houden dat er remmingen kunnen

spelen tijdens een bevalling, die van niet medische aard zijn [6,21].

3. Bouw haar een nest Zoogdieren proberen een warme, veilige en donkere plek te vinden om te baren. Mensen zijn daarop geen uitzondering. Als wij manieren kunnen vinden om een besloten en veilige omgeving voor vrouwen te scheppen waarin vrouwen zich privé en zeker voelen, is het waarschijnlijk dat hun kansen op een normale bevalling verbeteren [21].

4. Weerhoud haar op bed plaats te nemen Onze grootste hulp bij de baring is de zwaartekracht. Vanwege historische en culturele redenen dwingen wij vrouwen op hun rug te bevallen. Staan en lopen zijn tijdens de ontsluiting en uitdrijving meer in overeenstemming met de wetten van de natuur en meest effectief. Het is van belang dat wij vrouwen met alle houdingen en het gebruik van de eigen intuïtie ruim vóór de bevalling bekend en vertrouwd maken. Ze moeten

weten dat zij tijdens een fysiologische uitdrijving instinctief wisselende verticale houdingen zullen aannemen. Deze zijn optimaal voor spontaan verloop van hun baring. Wanneer de vrouw zich zichtbaar comfortabel voelt, ga haar dan niet sturen of verhuizen om een organisatorische reden. Een toucher kan ook op een stoel of staand worden uitgevoerd.

Europese vrouwen, die aan het eind van de staande uitdrijving niet makkelijk de klassieke diepe inlandse hurkzit kunnen aannemen zonder hiel ondersteuning, kunnen dit wél met gebruik van de baarschelp [7,8].

5. Rechtvaardig interventies Handelingen, onderzoeken en technologie zijn prachtig, behalve wanneer ze je belemmeren. Van de opmerkelijke nieuwe technologische interventies bij ontsluiting en uitdrijving zijn we gaan begrijpen dat ene technologische ingreep waarschijnlijk een volgende interventie noodzakelijk maakt. Dit creëert een ‘cascade’ van ingrepen die uitloopt op een kunstverlossing. We moeten onszelf steeds opnieuw afvragen: ‘is deze handeling

gerechtvaardigd’, ’is dit echt nodig’. Zijn er alternatieven voorhanden voor toucher’s en kunstmatig breken van de vliezen? Wat gebeurt er als we niets doen? [6,21].

6 Laat haar steeds als eerste spreken Tijdens contacten met elkaar laten we vrouwen steeds het eerst aan het woord. Door haar als eerste te laten spreken kan zij leiding nemen en houden. We vragen door met open vragen, als het ons niet duidelijk is of om dieper op een item in te gaan. Hiermee bevorderen we haar gevoel voor controle en stimuleren we haar zelf te formuleren en zelf na te denken over zaken die haarzelf, haar zwangerschap en haar eigen bevalling aangaan. Op deze wijze bouwen vrouwen vertrouwen in eigen kunnen op. Ook haar beslissingen krijgen, doordat

zij zelf kiest na zelf te overwegen, meer kwaliteit [16].

7 Luister naar haar Onze beste informatiebron is de vrouw zelf. Echter, de gemedicaliseerde cultuur van ‘wij weten wat goed voor je is’ (waarin de vrouw volgt en bijna nooit nee zegt) maakt dat wij niet meer gewend zijn haar te raadplegen. We verliezen daarmee ook onze vaardigheden in het onderkennen van haar non-verbale signalen: haar lichaamstaal, gebaren, gelaatsuitdrukking, geluiden enzovoort. Het is nodig dat wij haar en zij ons leert kennen en wij een

doorlopende relatie hebben. Door onbevangen te luisteren en aandachtig proberen haar ideeën te leren begrijpen, exploreren met open vragen, zal zij dichter bij haar behoeften komen. Wij zijn luisterend haar klankbord en richten ons steeds op het leveren van onze bijdrage aan haar prestatie [16,21,22].

8. Hou zelf een dagboek bij Verloskunde kan een bombardement van ervaringen inhouden, waardoor het moeilijk wordt te herinneren wat er vorige week gebeurde, laat staan vorig jaar. Onze persoonlijke observaties zijn onze beste leermeesters, vooral wanneer er later op terug gekeken wordt. Door een dagboek bij te houden beschikken wij over een goed middel om onze ervaringen samen te voegen en kennis te verdiepen. Wij zouden op moeten schrijven wat er vandaag

gebeurde; hoe het voelde en wat er geleerd werd en dan terugkijken naar wat er in het verleden over opgetekend werd [21,23].

9. Vertrouw op je intuïtie Intuïtie is kennis die voortkomt uit de vele onbewuste observaties die wij doen. Als wij onze zintuigen gebruiken, door te voelen, te observeren, te luisteren, te ruiken en aan te raken, en aandacht schenken aan wat dat bij onszelf oproept, beginnen deze observaties een patroon te vormen. Door ervaring en reflectie kunnen wij begrijpen wat deze patronen ons vertellen, waarbij wij ons kunnen voorstellen hoe het is gesteld met en anticiperen op de

voorgang van een baring en de behoeften en gevoelens van de vrouw in kwestie [21].

10. Wees een voorbeeld Ons gedrag beïnvloedt anderen – goed of kwaad. Met het praktiseren van bovenstaande ‘TOP’ Tips, in het bijzijn van anderen, geven we een goed voorbeeld dat anderen kunnen volgen. De verloskunde heeft echt behoefte aan rolmodellen, die vorm geven aan gebruiken, gedrag en opvattingen die de normale bevalling bevorderen. Begin vandaag, word een rolmodel! [21].

LITERATUUR

[1] Parratt J. (2000). Trusting enough to be out of control: A pilot study of women’s sense of self during childbirth. Master scriptie. University of Southern Queensland.

[2] Parratt J. Fahy K. Trusting enough to be out of control: A pilot study of women’s sense of self during childbirth. Australian Journal of Midwifery. 2003;16 (1):15-22.

[3] Rockel – Loenhoff A. Wie viel Techniek braucht die Hausgeburt? Deutsche Hebammenzeitschrift. 2006;6:23-25.

[4] Royal College of Midwives RCM (2005) ‘Campaign for normal birth’. www.rcmnormalbirth.org.uk. Website bezocht op 15 juli 2008.

[5] Walsh D (2006). Improving maternity services. Small is beautiful - lessons from a birth centre. UK: Routledge: Taylor & Francis Group.

[6] Walsh D (2007). Evidence-Based Care for Normal Labour and Birth. A guide for midwives. UK: Routledge:Taylor & Francis Group

[7] Keijzer – Landkroon M (2003). Het ballet van de uitdrijving. Een positie en een hulpmiddel. In reader workshop ‘Happy Birth’ 2005 – 2008. Epen: Midwifery Business.

[8] Keijzer – Landkroon M (2003). De baarschelpmethode. Voordrachten over resultaten en gebruik van de baarschelpmethode, in de workshops ‘On hands and knees’ 2003 en 2004

en ‘Happy Birth’ 2005 t/m 2008. Epen: Midwifery Business.

[9] Jonge de A (2008). Birthing positions revisited, examining the evidence for a routine practice. Proefschrift, Universiteit van Nijmegen.

[10] Enkin M, Keirse M, Neilson J, Crowther C, Dudley L, Hodnett E, Hofmeyer J (2000) A guide to effective care in pregnancy and childbirth. Childbirth: The second stage of labour. 3th edition. Oxfort: University press en www. maternitywise.org/guide.

[11] Gupta JK, Hofmeyer GJ. Position for women during second stage of labour. Cochrane Database Syst. Rev. 2004;(1):CD0020062000;(2):CD002006.

[12] Koster Y (2002). ‘On hands and knees’ Toepassing van de knie elleboog houding door eerstelijns verloskundigen in Nederland bij een achterste plaatsing van de foetale schedel. Eindwerk aangeboden ter verkrijging van de graad van vroedvrouw. Academie jaar 2001-2002. Provinciale en Katholieke Hogeschool, Hasselt, België.

[13] Guilliland K, Pairman S (1994). The Midwifery Partnership. Paper for presentation at NZCOM, Rotarua, 12 – 14 August 1994.

[14] Guilliland K, Pairman S (1995). The Midwifery Partnership. Monograph Series: 5/1. Wellington:Victoria University of Wellington, Department of nursing and midwifery.

[15] Pairman S. Partnership revisited: Towards midwifery theory. Journal, New Zealand College of Midwives. 1999;21:06-12.

[16] Oudshoorn C (2003). Bevorderen spontane bevallingen, het verhogen van effectiviteit van vrouwen door partnership. Literatuur onderzoek voor het opzetten van een quasi experimenteel onderzoek. Faculteit sociale wetenschappen. Open Universiteit Nederland.

[17] Edwards N. Mary Uprichard Lecturer. Protection - regulations and standards: enabling or disabling? Midwives. 2004;7:March:116-19 and 7:April:160-63.

[18] zu Sayn - Wittgenstein, F (2007). Geburtshilfe neu denken. Bericht zur Situation und Zukunft de Hebammenwezen in Deutschland. Bern: Verlag Hans Huber.

[19] Reibel T (2003). To investigate management and integration of midwifery models of care in the United Kingdom and Netherlands. The Winston Churchill Memorial Trust of Australia.

[20] Janssen B M, Wiegers T A. Strengths and weakness of midwifery from the perspective of women. Evidence Based Care Midwifery . 2006;4(2):53-9.

[21] Fletcher G. RCM ’campaign for normal birth’ and the NCT; helping women fight fear of childbirth. Midwives. 2006;Vol.9.2.February 2006

[22] Fontein Y (2007). LESS IS MORE. Differences between practices: a survey of women’s views of Dutch midwifery care. Master scriptie. Department of Nursing, Midwifery & Community and Health. Glasgow Caledonian University.

[23] Schaufeli W, Bakker A , de Jonge J (2003). De psychologie van arbeid en gezondheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Happy Looker met toestemming van Yolanda Eijgenstein



Happy lookers zijn wij, vroedvrouwen of verloskundigen, als we vrouwen accepteren zoals ze zijn. Vrouwen altijd als eerste laten praten en ze stimuleren om zelf te denken, zelf te overwegen. Vrouwen zijn uitermate goed in staat om eigen keuzen te maken, ongeacht hun afkomst of opleiding. Nee, niet denken vóór vrouwen, vooral vrouwen de tijd geven, zodat ze zelf overwegen en hun keuze vrij, weloverwogen en zelfstandig maken. Naast ze staan, met ze meelopen, letterlijk mee bewegen. Glimlachen helpt ons om vaker de mond te houden en ze hun gang te laten gaan.

Hoe verder?

NOTITIE

Op 27 mei jl. is op de jaarvergadering van de KNOV, heftig gediscussieerd door leden en bestuur, over missie, visie en de te kiezen koers voor de toekomst.

De leden hebben duidelijk de tijd gevraagd voor de overdenking en bespreking van de voorstellen, die het bestuur, die dag deed. Op een extra algemene ledenvergadering, 12 september as, zal uitgebreid gesproken worden over de voorstellen en worden besloten.

Een concept visiedocument is geplaatst op de ledensite http://leden.knov.nl/leden/. ‘In de visie van de KNOV staat de continuïteit van de zorgverlener voor de vrouw centraal en niet het verloskundig systeem. De KNOV gaat uit van het recht op een vertrouwde en deskundige verloskundige, die als eerste aanspreekpunt fungeert tijdens de gehele periode van kinderwens, zwangerschap, bevalling en kraamzorg. Advies over gezond zwanger worden, eerlijke informatie, goede keuzebegeleiding en professionele begeleiding van iemand die ze vertrouwen, zijn voorwaarden voor een goed verloop’(KNOV, 2011).

Een duidelijke mening die ook naar voren is gekomen op de vergadering, betreft de volgende toevoeging aan de missie: 'de verloskundige levert de zorg aan haar cliënten onafhankelijk en als zelfstandig medisch beroepsbeoefenaar’.

Het pad dat de KNOV doorloopt om de eerstelijns verloskunde toekomst bestendig te maken, in deze tijd van tumult, is verre van eenvoudig. De KNOV wil blijven innoveren en gelijke tred houden met de behoeften en belangen van zwangere en bevallende vrouwen. Dat is zeer te prijzen.

De KNOV heeft het IVA onderzoek instituut van de universiteit van Tilburg mede naar aanleiding van het rapport ‘Een Goed begin’(Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte, 2010) verzocht te zoeken naar scenario’s voor betere toekomstige verloskundige zorg door verloskundigen.

Op basis van knelpunten die zijn gesignaleerd in de wijze waarop op dit moment de zorg rondom zwangerschap en geboorte is georganiseerd, komt IVA met een overall analyse van de literatuur en een aantal oplossingsrichtingen (IVA, 2011). Uit vier, hieronder kort weergegeven, scenario’s kan worden gekozen. De implicaties zijn afgeleid van de literatuur en de concept visie (Brug, van Schayk & van der Velden, 2011; KNOV, 2011; NVOG, 2011; McNabb & Oudshoorn 2011).

1.  Optie. 1. Optimalisering van de huidige structuur. Het lerend vermogen van de beroepsgroep verloskundigen en hun samenwerkingspartners wordt versterkt, zodat mogelijke tekortkomingen van de geboortezorgketen binnen de huidige organisatiestructuren kunnen worden opgelost. Een sociaal medische visie.

Implicaties; Het systeem is leidend, niet de behoeften van vrouwen. De thuisbevallings structuur blijft intact, afname van het aantal bevallingen thuis zal zich doorzetten. Autonomie van verloskundigen blijft in takt.

2.  Optie 2. Geleidelijke ontschotting. Het vak van verloskundige ontwikkelt zich in verticale richting door taaksubstitutie van de eerstelijns verloskundige in de tweede lijn. Opmaat in fasen naar integrale verloskundige zorg. Een medische visie.

Implicaties; Het systeem is leidend, niet de behoeften van vrouwen. Afname van het aantal bevallingen thuis zal sterk doorzetten. De thuisbevallings structuur verdwijnt daarmee geleidelijk. De autonomie van de verloskundige blijft gedeeltelijk in takt, maar zal geleidelijk gaan afbrokkelen.

3.  Optie 3. Vroedvrouwen model van zorg. Het vak van verloskundige ontwikkelt in horizontale richting, door een bredere oriëntatie op het zorg- en welzijnsdomein en een sterke regierol daarbinnen. Netwerk organisatie met focus op locale sociale- en gezondheidsproblemen van vrouwen, gedurende de vruchtbare fase van hun leven. Van menarche tot menopauze. Een sociaal psychologische, humaan fysiologische visie op voorplanten.

Implicaties; Vrouwen staan centraal, het systeem is volgend aan de behoeften van vrouwen. De thuisbevallings structuur verbetert. De relaties met de tweedelijn gaan er op vooruit, omdat de verloskundige, tijdelijk, bij verwijzing migreert naar de tweede lijn. Het aantal thuisbevallingen zal stabiel blijven, met een lichte toename als meer praktijken ingespeeld zijn op de nieuwe werksituatie. De autonomie van de verloskundige blijft in takt en wordt versterkt.

 

4.  Optie 4. Medische model van zorg. De geboortezorgketen streeft ernaar om snel één geheel te worden en zo te zorgen voor een integrale benadering van preconceptie, zwangerschap, bevalling en kraamperiode. Radicale overgang naar integrale verloskundige zorg. Eén-vormig beleid en visie. Ontschotting, het verdwijnen van de eerste, tweede en derde lijn. Een medische visie. 

Implicaties; Het systeem is leidend, niet de behoeften van vrouwen. Sterke afname van het aantal bevallingen thuis van eerste kinderen. De thuisbevallings structuur verdwijnt daardoor. Daling van het aantal thuis bevallingen tot 3%. Autonomie van de verloskundige blijft gedeeltelijk in takt, maar zal geleidelijk gaan afbrokkelen.

Het bestuur heeft op de jaarvergadering in juni al aangegeven de voorkeur te hebben voor optie 4 en stelde toen voor gelijk te kiezen. Dit is niet geaccepteerd door de aanwezigen. Reden voor veel discussie en overleg in het land. Wat moeten we doen, welke keuze is de beste?

Aan verbeteren ontkomen we niet. Het grootse voordeel van de structuur die nu gehanteerd wordt, is het uitgaan van fysiologie en pathologie en niet van laag en hoog risico zwangerschappen en bevallingen, zoals in een uitgesproken medisch model van zorg. Het huidige model volgt de visie van de WHO (WHO, 1996). Alhoewel de praktijkstructuren en het dagelijkse gedrag al behoorlijk op dat uit het medisch model van zorg beginnen te lijken (Oudshoorn, 2003). Dit komt mede door de enorme werkdruk, de invloed van scholing en veel medische en medisch georiënteerde protocollen. De groepspraktijken (nu 81,2%) met meer dan twee professionals zijn ontstaan in de jaren ‘70 en ‘80 zonder onderzoek en visie bepaling. Modellen en dienstlijsten zijn afgekeken van ziekenhuiszorg.

Het aantal solo praktijken (4.9%) is de laatste jaren stabiel laag, de twee persoonspraktijken (13.9%) nemen iets toe in aantal sinds 2007 (Hingsman & Kenens, 2010). De laatste jaren profileren een aantal kleine praktijken, verspreid over heel het land, zich als caseload verloskunde* praktijken. Dit overigens met hoge financiële offers om beter tegemoet te komen aan de behoeften en belangen van individuele vrouwen. Deze praktijkhouders bieden individuele service, doorlopende zorg (inclusief de bevalling en kraambed), bij minder vrouwen.  

Zoals het rapport ‘Een goed begin’ stelt moeten de belangen en behoeften van vrouwen centraal staan bij de te kiezen oplossingrichtingen. De KNOV stelt dat de continuïteit van de zorgverlener voor de vrouw centraal moet staan en niet het systeem centraal moet staan. Deze aanname is afgeleid van het vroedvrouwen model van zorg (Guilliland en Pairman, 1995; Oudshoorn 2003). 

Optie drie lijkt het meest te passen bij de toekomstige werksituatie en de werktradities van Nederlandse verloskundigen en de behoeften en belangen van de populaties die zij ‘ook’ in de toekomst willen gaan bedienen. Bij optie één is niet te voorspellen hoe de ontwikkelingen zullen zijn. Optie twee en vier voorzien in medische modellen van zorg, waarbij weinig ruimte is voor de sociale, psychologische en gedragsdimensies van de voortplanting (Engel, 1971, McNabb & Oudshoorn 2011).

De aanbeveling van de raad voor de volksgezondheid en zorg in 2009 is dat de professionals actieve inbreng ‘autonomie uitoefening’ van patiënten/cliënten(vrouwen) moeten stimuleren voor betere care, cure en lange termijn gezondheid en tevredenheid (Meijerink et al, 2009). Optie drie lijkt bij deze aanbeveling het best te passen. Bij optie één is het

niet te voorspellen hoeveel vrouwen actief kunnen zijn en gaan inbrengen. Optie twee en vier maakt vrouwen nogal afhankelijk en daarmee zullen de inbreng mogelijkheden van vrouwen zeer gering zijn. 

Autonomie van de verloskundige blijkt een belangrijk punt te zijn voor de leden van de KNOV. Bij optie één en drie is die voldoende geborgd, bij optie twee en vier hangt het sterk af van het vastleggen van zaken bij de overgang naar integrale verloskunde. De kans is niet gering dat de zelfstandige rollen, het zelf beleid maken en beslissen uitgehold worden door protocollen en dominantie van de artsen in de groep. 

De conclusie.

Vanuit het standpunt dat ik inneem, met de hulp van wat ik vond en kreeg aangereikt en heb gecommuniceerd met bezorgde collega’s en vrouwen, lijkt de keuze voor optie drie het meest geëigend voor verloskundigen en gezonde vrouwen.

Dat staat mooi op papier, maar daarmee doen we de specialisten en de vrouwen in hun populatie, die in de hoek zitten, waar de meeste klappen vallen, geen goed. Immers in hun sector gaat het ‘op de keper beschouwd’ het ‘minst goed’ (McNabb & Oudshoorn, 2011). We moeten allemaal innoveren, beter inspelen op de belangen en behoeften van de zwangere en bevallende populatie in de toekomst. Samen leren, samen aan de slag ‘zij aan zij’.

Recente studies laten zien dat perinatale mortaliteit en morbiditeit niet alleen bestreden kan worden met de vermeerdering van medische bewaking gedurende de zwangerschap en bevalling. De complexe psycho-sociale problemen die mede voortkomen uit lage sociaal economische situaties met langdurige werkeloosheid, alleenstaand moederschap, tienerzwangerschap, ziekte (waaronder verslaving), te kort aan scholing en vaardigheden en thuisloos zijn. Deze vrouwen ervaren doorlopend stress, waardoor ook het kind groeistress kenmerken toont en de baarmoeder ontvlucht. De vrouwen bevinden zich in uitzichtloze vaak zeer (sociaal emotioneel) armoedige leefomstandigheden. Dit zijn voorname aanleidingen voor slechtere geboorte uitkomsten en een oplopend aantal premature bevallingen.

Juist daarop moet gericht gewerkt gaan worden. Betere en andere begeleiding van zwangerschappen en bevallingen. Het instellen van preconceptie consultaties is een heel goede zet, maar reikt nog niet ver genoeg en schiet voorbij de groep die het ‘echt’ nodig heeft. Met inter professionele teams zal deze complexe zorg moeten worden geboden. Een dergelijk team heeft de behoeften en belangen van een specifieke wijk of streek goed op het netvlies, weet waar de knelpunten zitten en is gefocust op vooral de omgeving en gebruikt specifieke methoden en technieken voor de verbetering van de locale uitkomsten. Het gaat dan niet meer alléén om vrouwen en risico baby’s die we goed bewaken, maar om wijken, regio’s waar vrouwen en families leven. Sociale cohesie, relaties, contacten onderhouden, partnership met vrouwen (Oudshoorn, 2003). Complex maar wel heel erg uitdagend. Rotterdam nam als eerste het initiatief met ‘Klaar voor een kind’ in 2008 (Klaar voor een kind, 2008). De GG en GD en de Erasmus universiteit werken ‘zij aan zij’ met de locale professionals, dat noem ik integrale verloskunde ‘pur sang’.

Meer nuance en keus voor vrouwen. Er zijn vrouwen die zich in het medische management van zwangerschap en geboorte meer zeker voelen. Er is een toenemende vraag naar ziekenhuisbevallingen onder de leiding van specialisten van vrouwen, waarbij van pathologie geen sprake is (McNabb & Oudshoorn, 2011). De ziekenhuis verloskundige is daar de aangewezen professional. Zij/hij werkt structureel samen met de specialisten uit haar/zijn eigen team. Voor deze groep kan caseload verloskunde ook worden gebruikt.

Voor vrouwen die zich prettig voelen met de sociaal psychologische zorg en een spontane bevalling zonder pijnstilling wensen is er de vrijgevestigde (caseload) verloskundige, die bij een eventuele overdracht gewoon meegaat naar het ziekenhuis en haar en haar partner, daar ondersteunt en de rol van intermediar speelt.    

De reden om deze notitie te schrijven is ongerustheid en betrokkenheid. Ik ben 40 jaar werkzaam op verschillende niveaus in het verloskundig veld en was diep getroffen door de voorgestelde keuze, optie vier. Hoe is dit mogelijk, was mijn eerste reactie?

Ik heb veel begrip voor de wil om samen te gaan werken en problemen proberen op te lossen. Daar doe ik graag aan mee. Maar verloskundige zorg is uitest complexe en een eenduidige oplossing zal nooit beschikbaar zijn.

De vraag die ik stel is ‘wat levert het de volgende generatie op’ en denk aan onze kinds kinderen en verder.

Het medische integrale model van zorg ken ik uit eigen ervaring.

In de vroedvrouwenschool in Kerkrade werkte ik ermee als directeur van 1994 t/m 1996.

Gelijkwaardigheid en samen optrekken van verloskundigen en specialisten? Vergeet dat mooie beeld, het is cultureel niet haalbaar, ook niet als alle verloskundigen universitair geschoold zijn. En vrouwen, die zitten daar tussen in en kunnen worden uitgespeeld. Niet bepaald bevorderlijk voor focus op de belangen en behoeften van vrouwen.

Het komt er op neer dat de verloskundigen in het team bijna al het werk doen en de specialisten met de eer zullen gaan strijken. Gaat er iets fout, dan krijgt de verloskundige dat meestal op haar bord. In het buitenland hebben ongelooflijk veel verloskundigen dezelfde ervaringen met integrale verloskunde. Zij hebben geen optie meer anders te werken, wij ‘nog’ wel. Verder wordt er ernstig gemedicaliseerd in de integrale verloskunde.

Om die reden wijs ik integrale verloskunde ‘sec’ en puur medisch van oriëntatie, optie vier, af. Het doet geen goed aan vrouwen en verloskundigen, zowel op de korte als de lange termijn.

Met optie drie is veel meer mogelijk. Daarin kunnen verloskundigen zich zelfstandig blijven ontwikkelen tot echte specialisten in ‘het normale’ de fysiologie en tegelijk, tijdelijk of permanent ‘integraal’ en ‘zij aan zij’ in partnership met vrouwen en specialisten in groepen werken. Daar zal de specialist uiteindelijk ook gelukkiger mee zijn. 

De vrouw centraal, maar dan echt is het motto voor de toekomst!

Definitie en literatuur

Definitie en literatuur

Caseload verloskunde*. Verloskundigen begeleiden een beperkt aantal vrouwen per jaar persoonlijk, volledig en doorlopend van begin van de zwangerschap tot 6 – 8 weken na de bevalling. Dit houdt in: continuïteit van zorg door één persoon met een back up van een collega, dus een één op één relatie gedurende het gehele proces. De verloskundige volgt de vrouw door het gehele proces, ook na verwijzing en overdracht. Is er wens naar meer vrije tijd voor de verloskundige, dan wordt het aantal begeleidingen door de betreffende verloskundige verlaagd (Flint, 1993), (Guilliland en Pairman, 1995), (NMAP, 2002).

Brug, J., van Schayk, O., van der Velden, K. (2011). Verloskundige       
zorg onderbrengen in een nieuw model.Het Financieele Dagblad. 2011:9 Mei.
Engel, G.L. (1977). The need for a new medical model: A challenge for biomedicine. Science 196 (4286):129-36.
Flint, C. (1993). Midwifery teams and case loads. Oxford: Butterworth-Heinemann Ltd.
Guilliland, K., Pairman, S. (1995). The Midwifery Partnership. Monograph Series: 5/1. Wellington:Victoria University of Wellington, Department of nursing and midwifery.
Hingstman, L., Kenens, R.J. (2010). Cijfers uit de registratie van verloskundigen. Peiling 2010. Utrecht: Nivel.
IVA rapport. (2011). Naar een nieuwe balans in de geboortezorg. Strategische verkenning van optimalisatiemogelijkheden van de verloskundige zorg tijdens preconceptie, zwangerschap, bevalling en kraamperiode. http://www.knov.nl/docs/uploads/Naar_een_nieuwe_balans_in_de_geboortezorg_-_IVA-250511_3.pdf.  Website bezocht 8/8/2011.
Klaar voor een kind (2008). Klaar voor een kind.http://www.klaarvooreenkind.nl/nl/home. Website bezocht 8/8/2011.
KVOV. (2011). Visie. http://leden.knov.nl/leden/. Website bezocht 8/8/2011.
NMAP. (2002). The National Action Plan for Community Midwifery (NMAP). The Maternity Coalition, The Association for Improvements in Maternity Services (AIMS), Community Midwifery WA Inc. (CMWA), The Community Midwifery Program, Western Australia (CMP).
Meijerink, M.H., van Blerck-Woerdman, A., Bosma, H., Braat, D.D.M., Carter, E.R., Groot, W.N.J., Mackenbach, J.P., Sint, M., Willems, D.L., Vos, P. (2009). Geven en nemen in de spreekkamer. Rapportage debatten over veranderende verhoudingen Den Haag: Raad voor de Volksgezondheid en Zorg.
McNabb, M., Oudshoorn, C. (2011). Moves to transform maternity care in the Netherlands. In druk.
NVOG. (2011). Integrale verloskundige zorg in Nederland. ‘Een stap verder’. http://www.nvog.nl//Sites/Files/0000001787_Visiedocument%20-%20versie%20dd%203-3-2011.doc. Website bezocht 8/8/2011.
Oudshoorn, C. (2003). Bevorderen spontane bevallingen, het verhogen van effectiviteit van vrouwen door partnership. Literatuur onderzoek voor het opzetten van een quasi experimenteel onderzoek. Faculteit sociale wetenschappen. Open Universiteit Nederland.
Stuurgroep zwangerschap en geboorte (2010). Een goed begin. Veilige zorg rond zwangerschap en geboorte. Advies rapport. Redactie Maud Oerlemans. Poeldijk: Akxifo. 
WHO, World Health Organization. (1996). Care in normal Birth: a practical guide. Maternal and newborn health/safe motherhood unit, family and reproductive health. WHO: Geneva.

Happy Birth

You are assisting at someone else’s birth
Do good without show or fuss  
Facilitate what is happening rather than what you think ought to be happening
When the baby is born, the mother will rightly say: ‘WE DID IT BY OURSELVES’


Lao Tzu, the Tao of leadership (5th century BC)